مقدمه: نگرانی در مورد عود سرطان به‌عنوان شایع‌ترین بار روانی در بیماران و نجات‌یافتگان از سرطان شناخته میشود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خستگی در تأثیر نگرانی بر نشانگان استرس پس از سانحه و ترس از عود در بیماران مبتلابه سرطان پستان انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی در چارچوب یک طرح همبستگی از نوع مدل آزمایی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر بیماران زن مبتلابه سرطان پستان مراجعه‌کننده به بیمارستان کسری و مرکز پژوهشهای سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال ۱۴۰۱ بودند که از بین آنها و با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس ۲۲۰ نفر انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری دادهها شامل پرسش‌نامه نگرانی (PSWQ)، چک‌لیست PTSD برای غیرنظامیان (PCL-۵)، مقیاس ترس از عود سرطان (FCRI) و مقیاس خستگی ناشی از سرطان (CFS) بود. یافته‌ها در چارچوب مدل‌آزمایی معادلات ساختاری و در فضای نرم‌افزارهای SPSS۲۷ و SmartPLS ۴ تحلیل شدند.
یافته‌ها: شاخصهای برازش مدل مفهومی پژوهش (۰/۰۶ = SRMR) و (۹۴/ ۰= NFI) مطلوب بود. نتایج به‌دست‌آمده از مدل‌آزمایی معادلات ساختاری حاکی از تأثیر مستقیم و معنادار نگرانی بر PTSD (۰/۰۰۱>P=؛ ۶۲/۳=T؛ ۰/۲۸۷=β)، نگرانی بر خستگی (۰۰۱/۰>P=؛ ۸۹/۳=T؛۳۱۰/۰=β)، خستگی بر PTSD (۰/۰۰۱>P=؛ ۵/۳۱=T؛ ۰/۳۹۰=β) و خستگی بر ترس از عود (۰/۰۰۱>P=؛ ۳/۷۳=T؛ ۰/۲۷۴ =β) و عدم تأثیر نگرانی بر ترس از عود (۰/۴۴۹=P؛ ۰/۷۵۷=T؛ ۰/۰۵۲=β) بود. شایان‌ذکر است در تأثیر نگرانی بر PTSD خستگی نقش میانجی جزئی داشت.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که خستگی میتواند نشانگان استرس و ترس از عود سرطان را در بیماران مبتلا به سرطان پستان افزایش دهد. از آنجا که خستگی زودهنگام میتواند تأثیر تشخیص و درمان سرطان را بر عملکرد فردی و کیفیت زندگی این بیماران افزایش دهد، بدین‌سان یافته‌های پژوهش حاضر برای ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و نجات‌یافتگان از سرطان پستان مؤثر است و پژوهشهای آتی باید بر استفاده از مداخلههای روانشناختی به‌منظور کاهش پیامدهای روانشناختی سرطان برای این جمعیت در حال رشد در ایران متمرکز شوند.
