زمینه و هدف
در سرتاسر جهان، سرطان پستان با شیوع تقریبی 1/25%، شایع ترین بدخیمی و نخستین علت مرگ بر اثر سرطان در جامعهی زنان است. ویژگیهای بافتی تومور (وجود رسپتورهای استروژن، پروژسترون، HER2 ki67, و مرحله بیماری ) از مهمترین عوامل تعیین کننده برنامه درمانی بیماران و میزان بهبودی و بقای بیماران است. در حال حاضر تصمیم گیری درمانی بیشتر براساس وضعیت رسپتورهای تومور اولیه و وضعیت عملکردی بیمار (توانایی جسمانی بیمار براساس معیارهای کارنوفسکی انجام میشود؛ اما در سرطانهای متاستاتیک تغییر وضعیت رسپتورهای هورمونی در محل متاستاز با شیوع قابل توجهی گزارش شده است؛ با توجه به این که تاکنون در کشور ما مطالعه جامع و کاملی با هدف تعیین میزان شیوع این رخداد انجام نشده است، این مطالعه به بررسی این موارد میپردازد.
روش اجرا
پروندههای بیماران با تشخیص سرطان پستان متاستاتیک، که در بین سالهای 1392 تا 1397 خورشیدی تحت درمان قرار گرفته بودند در بایگانی انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی دریافت و بررسی شدند. اطلاعات دموگرافیک و بالینی بیماران و شیوع رسپتورها در توده اولیه و متاستاتیک از پروندهها استخراج شد و سپس با استفاده از آزمونهای آماری مناسب تحلیل شدند.
یافتهها
۱۵۰خانم مبتلا به سرطان پستان متاستاتیک وارد مطالعه شدند. رسپتور استروژن در66/20 درصد (31نفر) موارد تغییر کرده است که از این بین در 93/41 درصد (13نفر) بیماران تغییر به سمت مثبت شدن رسپتور و در 7/58 درصد (۱۸نفر) موارد به سمت منفی شدن رسپتور بوده است. رسپتور پروژسترون 33/27 درصد (41نفر) بیماران تغییر کرده است که در 34/46 درصد (19نفر) موارد مثبت و 66/53 درصد (22نفر) منفی شده است و HER2 در ۳۳/۱۵درصد (23نفر) در توده متاستاتیک نسبت به توده اولیه پستان تغییر کرده است که در 17/52 درصد (12نفر) مثبت و در 83/47 درصد (۱۱نفر) منفی شده است. تغییر رسپتورهای هورمونی بیشتر به صورت منفی شدن بیان رسپتور بوده است درحالیکه تغییر HER2 به صورت افزایش بیان رسپتور پدیدار شده است. تغییر رسپتورها در بیمارانی که تهاجم لنفی عروقی داشتند بطور معناداری بیشتر از بیمارانی بود که تهاجم لنفی عروقی نداشتند (0.023p-value = ). همچنین ارتباط معنی داری بین تغییر رسپتور با مرحله بیماری اولیه و سن بیماران مشاهده نشد.
نتیجه گیری
مطالعات بیشتری در زمینهی تغییرات رسپتوری و فاکتورهای موثر بر آن بین توده اولیه و متاستاتیک سرطان سینه، به ویژه تهاجم لنفی عروقی مورد نیاز است تا بیمارانی که بیشتر از بیوپسی مجدد از متاستاز سود میبرند مشخص شود. از آنجا که تفاوت بین رسپتورها بین توده اولیه و متاستاتیک میتواند در تعیین نوع درمان بیماران بسیار موثر باشد، لذا توصیه میشود ،تا انجام مطالعات بیشتر، در انتخاب بیماران جهت نمونه برداری مجدد از نظر بررسی هورمونی در ضایعات متاستاتیک، بیماران با درگیری لنفی عروقی مد نظر قرار بگیرند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1401/4/11 | پذیرش: 1401/7/25 | انتشار: 1401/10/29